<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1662660648526.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Günebakan’ın bu ayki öykü önerisi Yusuf Atılgan'ın 6-7 Eylül olayları üzerine yazdığı Çıkılmayan adlı kısa hikayesi. Atılgan öyküye Michelet’in sözü ile başlıyor: “Herkes esnesin. Her şey önceden bilinmektedir. Bu dünyadan hiçbir şey umulmamaktadır.”Keyifli okumalar…

Günebakan

Mahalle: Kuzguncuk. Mahalleli ve yazı Nazlı Pişkin. Fotoğraflar: Deniz Sabuncu &nbsp;Ben aslında Kuzguncuk’ta değil, yirmi beş yıldır çeperinde, Kuzguncuk’a yürüme
mesafesindeki mahallelerde yaşıyorum. Bu çevreyi seçme sebebim Kuzguncuk’un bir
Boğaziçi mahallesi olması, benim büyüdüğüm Antalya Kaleiçi’ndekine benzeyen mimari dokusu ve çok çeşitli mikrokozmosların bir arada yaşamasıydı. 20. yüzyıl başından beri farklı siyasi ve kültürel nedenlerden geleni, gideni, göçeni değişse de birliktelik, mücadele hissinden pek bir şey kaybetmemiş Kuzguncuk.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/5/1660906520991.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/nazlipiskin/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nazlı</a>, bostanında<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">6-7 Eylül olayları öncesi Yahudi, Rum, Ermeni nüfusunun yoğun olduğu bir mahalle burası. Osmanlılara sığınan Yahudilerin yerleştiği ilk meskenlerden biri olarak biliniyor. İcadiye Caddesi’nin başındaki Bet Yaakov Sinagogu’nun kuruluş tarihi kayıtlara 1878 olarak geçmiş. Sinagogun yaklaşık 50 metre ilerisindeki Surp Krikor Lusaroviç Kilisesi’nin ibadete açılmasıysa 1835. Surp Krikor Lusaroviç Kilisesi’nin o günkü bahçesine inşa edilmiş Kuzguncuk Camii’nin yapılışı çok daha sonra, 6-7 Eylül olaylarından sadece 3 yıl önce, 1952’de.&nbsp;Kuzguncuk’un çok dinli, çok kültürlü mazisinin bugünkü sakinlerin birbirleriyle ilişkilerine net bir yansıması yok bence çünkü öyle bir toplumsal çeşitlilik mevcut değil artık. 3 dinden ibadethanelerin hâlâ işlevsel olması, cemaatlerinin Kuzguncuk’ta yaşadıkları anlamına gelmiyor. Geçmişin her kültürden insana ev sahipliği yaptığı mahalleli yapısı günümüzde devam etmiyor. Mevcut kapsayıcılıktan söz edebilirsek eğer o da farklı eğitim, kültürel arkaplan ve gelir seviyesi olan sakinlerin birbirlerine karşı yapıcı tutumlarıyla ilgili. Geçmişteki kapsayıcılıkla günümüzdekinin temelleri çok farklı.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/5/1660905731319.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Asmalarla kaplanmış evler arasında yürüyüşe çıkan mahalleli<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hem sığınılan hem kaçılan: toprak</h2>Büyük şehirlerdeki pek çok mahallede olduğu gibi Kuzguncuk da devinimde. Kimisi olumlu: restore edilip, yaşanılan evlerin sayısı artıyor, tarihî bostan mahallelinin istikrarlı mücadelesi sonucu toprakla yeniden bağ kurma ve birleşme alanı olarak kullanıma açılıyor, az sayıda da olsa özellikli, incelikli bulduğum ve müdavimi olduğum dükkânlar oluşuyor. Tabii ki yaşadığımız zaman ve ülkenin gerçekleri de var. Konut kiraları çok yükseldi. Buna rağmen bazı sanatçı dostlarımız emlak piyasasındaki hızlı yükseliş nedeniyle atölyelerinden taşınmak, daha küçük mekânlarda üretime devam etmek zorunda kaldı, aralarında tarihî önemi da bulunan bazı dükkânlar yine aynı nedenden kapandı.&nbsp;Bunların yerine gelen yeni, turistik kafeler nedeniyle mahallede trafik sıkışıyor, yaygara artıyor. Özellikle ana cadde üzerinde atölyesi bulunan sanatçıların ve zanaatkârların bu mekânları boşaltarak ara sokaklardaki ufak mekânlara taşınmak hatta mahalleyi tamamen terk etmesi; bakkal, tuhafiye, kırtasiye gibi esnafın yerini değiştirmek, farklı sokaklara geçmek zorunda kalmaları Kuzguncuk’ta son birkaç yılın tekerrür eden sorunu. Tüm bu gel git içerisinde İsmet Baba’nın müdavimlerinin, Dilim Pastanesi’nin dondurmasının değişmemesi tebessüm nedeni.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/5/1660905768157.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Derdini anlatmanın kısa yolunu bulan mahalleli<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Film platosu değil, sakinleri olan bir mahalle</h2>Kuzguncuk’un en büyük sorunlarından biri doğal plato olarak görülmesi. Mahalle sakinleri, kapılarının önünde ardı arkası kesilmeyen çekimlerden muzdarip. Evde hasta, yaşlı, çocuk var mı diye sormadan, izansız fotoğraf çekimleri, hiçbir izin almaksızın yapılan profesyonel moda çekimleri burada hemen her gün karşımıza çıkan sahneler. Kapı eşiklerine, pencere pervazlarına bırakılan çöplerin haddi hesabı yok maalesef. Kuzguncuk’un kurgusal bir film seti değil; ikamet edilen bir mahalle olduğu dikkate alınmalı. Esnafın kendi dükkânının dekorasyonunun bir anda içeri giren kişilerce izinsiz değiştirilmesine göz yummak zorunda olmadığı birlikte yaşam görgüsü müştereğinde buluşabilmek gerekir.&nbsp;Mahalleye gelen ziyaretçiler nedeniyle trafiğin artması, hemen her yere araç park
edilmesi de bir diğer sorun. Buna bağlı olarak park yeri arayanların tahammülsüzlüğü, trafikte kalanların siniri sebebiyle gürültü kirliliği de artıyor elbette. Alım gücünün hızla düştüğü günümüz koşulları dikkate alındığında, mahalleye birkaç saat için gelen ziyaretçilerin tüketim için tercih edecekleri mekânların ekonomik olarak daha kolay erişilebilir seçenekler sunan yerler olacağını düşünmek mümkün. Bunun da mekân tasarımına ve kalitesine yansımaları elbette ki olacaktır. Tüketimin çok hızlı artması, mahalle dokusundan uzaklaşmanın hızlanmasını da gündeme getiriyor. Eski işletmeler, çizgilerini korumaya ve müdavimlerine hizmet vermeye çalışıyorlar. Yeni işletmelerin çoğu esasen, kahve ve tatlı çeşitlerine odaklanıyor. Kısa süreliğine mahallede vakit geçirmeye gelenler için daha erişilebilir ve hızlı servis edilebilen seçenekler olduğundan tercih ediliyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/5/1660905463159.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Esnaf, Kuzguncuk'un zamanını kendine uyarlıyor<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Paylaşılan, birbirinden öğrenenilen bir alan&nbsp;</h2>Tüm bunlara rağmen sokaktan geçerken gülümsenen, "günaydın" denilen, bir arada olma ruhunu, mücadele enerjisini, elinde olanı koruma güdüsünü taşıyan bir mahalle Kuzguncuk. Mahalle sakinleri, gün içinde çeşitli saatlerde lokanta ve kafelerde ya da sahilde Çınaraltı’nda rastlaştıklarında sohbet ederler Kuzguncuk’ta. Bu sohbetler, birbirimizden çeşitli konuları öğrenmek için eşsiz fırsatlar sunar. Galerilerdeki sergilerden bostandaki etkinliklere, birinin evinde hep birlikte kurulan sofralara çok çeşitli öğrenme ritüellerimiz vardır burada.&nbsp;Bostanın içerisindeki çim amfi alanında pandemi öncesinde Hıdrellez kutlamaları olurdu. Ateş yakar, bu geleneği yaşatmak için 5 Mayıs akşamı üzerinden atlayıp dilek tutardık. Bir kez aşure kazanında aşure kaynatabildik, imece usulü dağıttık. Bunlar bostanın kamusal alan olarak kullanıldığı, toprakla bağ kurulan bir yer olmasından öte müşterek alan olarak kullanımının gündeme gelmesi açısından bence kıymetli. Mahalle konusunda çevrimiçi olarak da aktif ve aktivistiz. Gündelik sorunların çözümü için grup üyelerinden tavsiye isteyebiliyor ya da daha büyük meselelerde ortak bir çözüme kavuşmak için neler yapılabileceğinin yolu yordamı aranabiliyor. Çevrimiçi gruplarda mahallede kaybolan evcil hayvanlara dair duyurular, bahçelerde yapılacak bakım ya da evlerdeki ufak tamirat için usta tavsiyesi istemek, sanatçı arkadaşlarımızın sergi açılışları gibi çeşitli konularda paylaşımlar yapılıyor.

Soli

Gündelik sorunların çözümü için grup üyelerinden tavsiye istenilen daha büyük meselelerde ortak bir çözüme kavuşmak için neler yapılabileceğinin yolu yordamı aranan bir yer. 

Müşterek mahalle: Kuzguncuk

Büyükada, İstanbul’dan balta girmemişliğiyle ayrılıyor öncelikle. Dokusu, bitki örtüsü, mimarisi İstanbul gibi perperişan edilmemiş. 30-60 yıl öncesine göre muhakkak nasibini almıştır ama İstanbul’u talan etmekten sıra Büyükada’ya gelmemiş henüz. Yazları kurak ve sıcak, kışları soğuk ve yağışlı; kışın sessiz, yazın kalabalık. Kar yağdığında Aya Yorgi’ye çıkar, şarap içer buralılar. Yazın su kıyısında toplanılır, genelde Değirmen Plajı’nda. Adada komşuların vardır. Geçerken selam verdiğin, durduğun, bahçeye bu yıl ekilecek bitkileri, sulama sistemlerini konuştuğun, pazardan dönerken akşam yapacağın yemeği istişare ettiğin.&nbsp;Ben bu rutinleri; esnafla sohbet etmek ve yolda karşılaşıp çay içmek için durmaları Beşiktaş’ta da yaşıyordum. Adaya değil de kişiye özel ilişkiler gibi geliyor. Ama çıkmaz sokaklar gibi, gelenin geçenin belli olduğu, sınırları bulunan mekânların doğal yatkınlığı olsa gerek, dilediğinde bu yakın ilişkili günlük rutinleri kurmak daha mümkün ve kolay oluyor, istemezsen keşiş gibi yaşamak da olası.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1658380484720.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"Vardal, Caniş, Su, Canansu, Canan" <hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Adaya gidenler, adadan gidenler</h2>6-7 Eylül olayları ve 1964 tehciri sonrası adadan çok şey eksilmiş. Sadece adadan değil, aynı durum Türkiye için de geçerli zaten. Benim tanıdığım yaşı büyük insanlar, günlük ilişkileri sayesinde Rumca, Ermenice, İspanyolca, İbranice konuşabiliyor. Bunu yaşıtlarım arasında ne yazık ki göremiyorum. Eskiden yaşayanların bir kısmı sürgün ediliyor, diğer bir kısmı da dostlarının gidişini saymaktansa memleketini terk ediyor. Kalanlar da kalmış veya sonradan dönmüş olanlar. Benim bile bugün okuduklarım, dinlediklerimle bu kadar içim burukken ada yerlilerinin bir yokluğun varlığıyla yaşamakta zorlandıklarını tahmin etmek güç değil sanki.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1658380672772.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Adalılar<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Büyükada Rum; Musevi nüfusun yoğun olduğu bir yermiş, şu an ne yazık ki çok daha az. Burgaz’da şimdilerde Rum nüfusunun daha ağırlıklı olduğunu öğreniyorum, yaşayanlarından. Kınalı ise Ermenilerin yoğun olduğu ada olarak tarif ediliyor. Bugün bu halkların ne oranda adalarda yaşadığına hâkim değilim, sadece ülkenin azınlık olarak tanımladığı insanlar için yürüttüğü politikalar dolayısıyla giderek azaldığını tahmin ediyorum.Amcamlar burada yaşadığı için çok uzun zamandır adaya gidip gelsem de adanın gözlemleyebileceğim yerleşik hayatında yeniyim. Henüz iki yıldır adalıyım. Her sene “ada bu yaz çok bozdu, eski ada artık yok” teranesi dönüyor. Zaman karşısında, eskiye özlem duymak kaçınılmaz oluyor. Nostalji duygusunun o acı tadı, henüz yabancı olan biri olarak benim için öyle baskın değil. Fakat turistlerin en şikayetçi olunan yanı herhâlde, Iğdır’dan Edirne’ye, ülkenin her yerinde olduğu gibi, burada da ırkıdır. Bu öfkenin içinde, adada azınlık politikaları yüzünden kaybedilmiş olan komşuların ve dostların sitemi de mevcuttur. Nereden nasıl yaklaşarak anlamalıyız, kestiremiyorum. Benim için turist işte biri gelir, biri gider. Bir okuma yapmıyorum. Çevreyi temiz tutalım diyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1658380787385.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hafta içi, ada kalabalıkları<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Katılımcı ve sorgulanabilir belediyecilik mümkün mü?</h2>Yaygın olarak kullanılan mahalle ve yardımlaşma WhatsApp grupları var. Bunlar adadaki at ve köpek barınaklarının haftalık kontrollerini sağlarken haberleşmek için de işliyor, ayrıştırılan çöplerin toplanması, bir konferans, etkinlik katılımı için de. Özellikle yaz-kış oturanlar, uzaktan bakınca kimi zaman gereksiz bulunabilecek bir özenle ilgileniyorlar her şeyle.&nbsp;Belediye faaliyetleri, yeni projeler sunmak, yapılan uygulamaların takibi ve duyurulması, zaman zaman adanın muhafaza edilmesi için harcanan çaba kimileri için manasız dursa da ben bugün bunu önemli buluyorum. Katılımcı ve sorgulanabilir belediyecilik için vakti olan insanların zaman ayırması küçümsenecek bir şey değil. Talan ve rantın önünde bir engel olduklarını düşünüyorum, şeffaf ve hesap veren politikalar sadece ada mikrokozmosunun değil, şehirleşmenin bir parçası olmalı.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1658380924720.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Lodos, poyraz olmayan bir günde<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Muhtemelen ulaşımın alışık olduğumuzdan farklı işleyişi yolculuklarda insani insiyatiflerin müdahalesine de bir zemin hazırlıyordur ada gibi yerlerde. Olası aksilikler için çözüm üretmek için haberleşme ağına, ikinci bir kişiye ihtiyacını artırıyor. Buna kısıtlanmak ya da yakınlaştırmak demek mümkün. Aynı anda ikisi de aslında. Bende “hâllederiz yaa” ya da “noolabilir ki” mantığı egemen olduğu için stres olmuyor, öyle uzun uzun plan da yapmıyorum. Adaya taşındığımdan beri de İstanbul’a gidiş-dönüş rutinlerim beni mağduriyete sürüklemeyecek sıklıkta olduğu için belki de dikkatim hiç yolculuğun imkânlarını kollamak üstüne olmadı.&nbsp;Tabii ki hava durumuna şehirdekinden bir tık daha kulağım kesik. “Üstüme hırka alayım mı hava serin mi?” gibi değil de “Lodos-poyraz ne durumda vapurlar işliyor mu, deniz taksi çalışıyor mu?”&nbsp;gündeliğin oluyor mevsimine göre. Bu benim sevdiğim bir şey. İstanbul’dayken de yağmura yakalanmak, üzerime su sıçratan arabalara lanet etmekten içten içe keyif aldım hep. Ortalama tatsızlıklardan daha çok seviyorum böyle kötü günlerin unutulmazlığını.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Adalar Özerk Cumhuriyeti</h2>Adada mutlu olmak daha kolay bence ya da en azından mutsuz olmak daha zor. Manzaraya neden gereksinim duyuyoruz bilmiyorum ama denizin yanıbaşında oluşu, gökyüzünü görebilmek için uğraşmaya gerek olmaması ne güzel. En kötü hissettiğim veya yaşadığım günde bile biçare hissetmiyorum kendimi. Bir rüyanın içine çekiliyor gibi oluyorum İstanbul’dan adaya gelirken. Benim için önemli ve büyük bir işe kalkışmaya geldim adaya: kendim için çalışmaya geldim.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1658381040417.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Gökyüzünü gösteren ada evleri<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kendimi köksüz biri olarak tarif edebilirim. Bunu hep bir eksiklik olarak gördüğüm için de kendime kerteriz alacak bir geçmiş yaratmak için çabaladım çoğunlukla. Bunu arkadaşlarımla hatırlanacak bir mazi oluşturmaya çalışarak, evvelki bir aşkın izlerini toplayarak veya yakın geçmişi biriktirerek yapmayı denedim. Adada olmak sınırları, ucu bucağı belli bir parça kayanın üzerinde yuva kurmak bana bu yüzden iyi geldi. Aidiyetin basit görünüşü, hem tam bağımsız hem kendine bağımlı bırakışı belki.&nbsp;Balıkçı Nusret Abi var burada, amcamın arkadaşı, o anlatmıştı, gençlikleri zamanında şimdiki gibi deniz taksi falanların da olmadığı günlerde, İstanbul’da kafaları çekip gazete motoruyla sabahın köründe kendilerini adaya attıklarını. Böyle haytalıklar beni hemen cezbediyor. Öyle serseri bir hikâyem olsa çok hoşuma giderdi ama olacak inanıyorum. Daha çok vaktim var.İstanbul’da yaşadığım 13 sene içinde geçici bir odanın varlığı beni özgürleştiriyor sanıyordum. İstediğim zaman valizimi alıp gidebilmek hareket kabiliyetimi arttırıyor diye düşünüyordum. Adada bir ev alınca şuna aydım: dönecek bir yerimin olması aslında özgürleştirdi beni. Bunun adada olmasını da tesadüfi bulmuyorum. İstanbul’un görebildiğim uzaklıkta ve yanıbaşımda olması, sırtımı döndüğümde gözümün önünden her şeyin çekilmesi müthiş. Bir arkadaşım adada yaşamaya başladığımda "Yalnızlıkla ne kadar iyi baş ediyorsun,” demişti, bir diğeri de “Flörtleştiğim kız karşıda otursa konuşmayı bırakırım,” diyordu. Yalnız kalmakla bir derdim olmadığı için şehre farklı bir şekilde mesafelenmem benim için "kendimle vakit geçirmek için daha bölünmez bir zamana sahibim artık" anlamına geliyor.

Mahalleli & Yazı: Vardal Caniş. Fotoğraflar: Deniz Sabuncu

Geniş zamanda Büyükada

Kurumsal hayatı bırakıp kendini Kapalıçarşı’da mücevher tasarımına veren İdil Laslo ile bu işe nasıl başladığını, ailesini ve dedesi büyük yazar Sabahattin Ali’yi konuşarak atölyede bir gün <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzFmNTYxNzViOThmMDAwODE4YTE1MyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZpc3RhbmJ1bGxpZmUuY29tLnRyJTI1MkZyb3BvcnRhamxhciUyNTJGa2FwYWxpY2Fyc2lkYWtpLWJpci1hdG9seWVkZS1zYW5kaWt0YW4tY2lrYW5sYXItbXVjZXZoZXJsZXItbWFjYXJsYXItdmUtc2FiYWhhdHRpbi1hbGklMjUyRg=="">geçirdik</a>.Kurumsal hayatta hiçbir zaman kendini gerçekleştirmiş gibi hissetmemiş. “Vefasızlık da yapmayayım tabii bu arada,” diyor, “Güzel paralar kazandım sonuçta oralarda&nbsp; ama&nbsp; sadece para kazanmaya yönelik yanlış bir seçimmiş benim için, hiçbir zaman kendimi o dünyaya ait hissetmedim. İşten ayrılınca ellerimle üretebileceğim bir şeyler yapmak istedim. Çocukluktan beri hep bir el becerim vardı benim. Bizim ailenin hepsi öyle; babaannem yanlışlıkla terzi olmuş mesela.” diyor. Yanlışlıkla başka bir sokağa girebilir insan ama yanlışlıkla terzi nasıl olunur? Kendisinden dinledik....Sirkeci’den sonra Pera’ya taşınıyorlar, bu sırada büyükbabam hâlâ yok ortalıkta. Babaannem çocukların okumasını istediği için, babamları Macar bir papazın yanına veriyor. Bizimkiler aslında Protestan. Ama papaz, Cizvit papazı olduğu için hemencecik bir vaftiz töreniyle çocuklar Katolik oluyor.Babam avukat, büyük amcam mimar oluyor. Diğer amcam ise 1956 yılında Avustralya’ya gidiyor. O sırada 6-7 Eylül olayları da oluyor ve Türkiye’de bir fırsat görmüyor artık kendisine. Sonradan öğreniyoruz ki o da süper marangozluk yaparmış. Mimar amcam da mukavvadan heykeller, miğferler yapar. Onlara altın, gümüş yaldızlar bezer. Babam çok iyi resim yapardı. Babaannemden başlıyor ama herkeste süper el beceresi var yani.Mimar olan bir kuzenim bana sürekli “Senin ellerinde akıl var. O aklı kullan” der. O beni çok cesaretlendirdi. Ben de İSMEK’in bir kursuna başladım. Orada kursiyer bir arkadaşım oldu. O da beni Kevork Usta’ya getirdi. Ve Kevork Usta benim için bu işin geleneksel tarafını öğrenebilmemi sağlayan ve bana el veren kişi oldu. O gün bugündür birlikteyiz.70 yıl sonra Sabahattin Ali kitaplarının telifleri kalktı. Gidişat nasıl?70 yıl Sabahattin Ali için adaletsiz bir durum. Zaten öldürüldükten 15 yıl sonrasına kadar kitapları basılmıyor. ‘Sırça Köşkü’ toplatılmış bir kitap, o hiç basılmıyor. Komünist damgası yediği için hiçbir yayınevi basmıyor. Varlık, Bilgi, Cem Yayınevi’nden sonra da Yapı Kredi bastı. Sabahattin Ali’nin eserlerinden başka hiçbir şeyi olmamış. Malı mülkü yok, cesedinin yanından çıkan çantasına, meşin ceketine, fotoğraf makinesine bile haciz koymuşlar ve borçlarına istinaden anneanneme teslim etmemişler…Esas gençler arasında tanınmasını sağlayan Milli Eğitim Bakanlığı’nın tavsiye ettiği 100 eser içinde gösterildiği için okullarda da okutuldu. Demek ki okullarda okutulunca bir yazar, gençlerin ulaşabileceği bir yazar olursa okunuyor. Anlattığı konular hâlâ geçerli ve güncel. 70 yıl öncesini okuyormuşsun gibi değil.

6-7 Eylül olayları ile ilgili hikayeler